Sto lat temu, w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku wybuchło III powstanie śląskie. Przelana przez powstańców krew przywróciła Polsce znaczną część jednego z ważniejszych regionów gospodarczych w Europie wraz z jego patriotyczną, ofiarną i pracowitą ludnością. Walka ta nie była tylko śląską sprawą, powstańców wspierali licznie ochotnicy z pozostałych ziem Rzeczypospolitej. Dziś upamiętniamy wspólne zaangażowanie bohaterów, którzy wywalczyli powrót Górnego Śląska do Macierzy. Zachęcamy do udziału w obchodach!
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości przebieg granicy polsko-niemieckiej na niemal całej jej długości stał się przedmiotem gry dyplomatycznej, przeplatanej działaniami zbrojnymi. Szczególnie napięta była sytuacja na Górnym Śląsku, w regionie wysoko uprzemysłowionym i niezniszczonym działaniami wojennymi, który w dodatku nie leżał w granicach przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Jak w soczewce skupiły się tu narodowe emocje, splecione z interesami ekonomicznymi oraz politycznymi rozgrywkami wielkich mocarstw, decydujących o kształcie powojennego ładu.
Niestety, na drodze dyplomatycznych negocjacji ani plebiscytów nie udało się znaleźć kompromisowego rozwiązania, rozstrzygnięcie musiała przynieść walka zbrojna. Trzykrotnie zrywali się Ślązacy do boju o przyłączenie do Polski swojej ojczystej ziemi. To właśnie trzecie powstanie trwało najdłużej, miało największy zasięg i zostało okupione największymi stratami.
Czyn powstańczy przesądził nie tylko o przebiegu ówczesnych granic Polski, ale także o znaczącym wzmocnieniu potencjału niepodległego państwa: województwo śląskie stało się najbogatszym i najlepiej rozwiniętym gospodarczo obszarem Rzeczypospolitej, zasobnym w złoża węgla i innych surowców mineralnych.
Obchody 100. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego odbywają się w całym kraju pod hasłem „Śląsk Wspólna Sprawa”. Kampania rozpoczęła się w dniu 20 kwietnia, w rocznicę urodzin Wojciecha Korfantego, przywódcy III powstania śląskiego, wybitnego Ślązaka i przywódcy politycznego Chrześcijańskiej Demokracji. Uczestniczą w niej organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe. Wśród ponad 80 zorganizowanych inicjatyw najliczniej reprezentowane są działania edukacyjne oraz wydarzenia plenerowe, koncerty i pokazy filmów. Nie zabraknie również publikacji o powstaniu, wystaw, a dla fanów rywalizacji przewidziano wiele konkursów oraz wydarzenia sportowe upamiętniające Powstańców.
Zachęcamy do uczestnictwa w obchodach, w szczególności przez:
- odwiedziny w interaktywnej galerii „Szlakami niepodległości. III powstanie śląskie”:
https://nto.pl/szlakami-niepodleglosci-iii-powstanie-slaskie/re
- obejrzenie wielkoformatowej animacji komputerowej (mapping), która opowiada o historii powstań śląskich na żywo od 25 kwietnia do 2 maja od godziny 20:00 do 22:00 (6 pokazów w godzinie) na budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa przy pl. Piłsudskiego lub online:
https://niepodlegla.gov.pl/aktualnosci/mapping-w-100-rocznice-wybuchu-iii-powstania-slaskiego/
- zapoznanie się z portretem filmowym Wojciecha Korfantego – przywódcy III powstania śląskiego: https://www.youtube.com/watch?v=K7c82U63Zxk
Opracowanie własne na podstawie:
https://www.gov.pl/web/kulturaisport/slask-wspolna-sprawa—obchody-setnej-rocznicy-iii-powstania-slaskiego
Informacje o obchodach dostępne są na stronie www Programu “Niepodległa”
https://niepodlegla.gov.pl/